เมื่อพิจารณาเป้าหมายการใช้งานระบบสารสนเทศภายในสถานศึกษาแล้ว
ระบบปฏิบัติการลีนุกซ์และซอฟต์แวร์โอเพ่นซอร์สจะมีบทบาทสําคัญในการสนับสนุนให้เกิดการประยุกต์ใช้งาน
ในด้านต่างๆ ได้อย่างครบถ้วน มีประสิทธิภาพ และความคุ้มค่า โดยเฉพาะในด้านการทําหน้าที่เป็นเครื่องแม่ข่าย
( Server ) สําหรับบริการงานต่างๆ ที่เกี่ยวกับระบบเครือข่าย จําแนกออกตามหน้าที่ของงานบริการ ( Services )
หรือประเภทของเครื่องแม่ข่ายได้ดังนี้
1. อินเตอร์เน็ตเกตเวย์ ( Internet Gateway ) และพร๊อกซี่ ( Proxy Server
) เป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ให้บริการด้านการเชื่อมโยงเข้าสู่ระบบ อินเตอร์เน็ต
ช่วยให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทุกเครื่องในระบบเครือข่ายท้องถิ่น ( LAN )
สามารถเข้าสู่เว็บไซต์และบริการต่างๆในระบบเครือข่ายอินเตอร์เน็ตได้พร้อมกัน
ทุกเครื่องโดยใช้วงจรเชื่อมต่อเพียงจุดเดียว
2. เว็บเซิร์ฟเวอร์ ( Web Server ) เป็นหน้าที่หนึ่งเพื่องานบริการด้านการเป็นเว็บไซต์ของสถานศึกษา
การให้บริการเว็บเมล์ ( Web based Mail ) การเป็นศูนย์กลางของระบบฐานข้อมูลขององค์กร (Coperate Database
) การเป็นแหล่งเรียนรู้บนเครือข่ายภายในสถานศึกษา ได้แก่ โครงการ Moodle ซึ่งเป็นระบบ E-Learning
ระบบโอเพ่นซอร์สที่ได้รับความนิยมสูงในปัจจุบันก็ออกแบบให้ทํางานร่วมกับระบบปฏิบัติการลีนุกซ์โดย
เฉพาะตั้งแต่ริเริ่มโครงการ
3. เมล์เซิร์ฟเวอร์ ( Mail Server ) เป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ให้บริการด้านจดหมายอิเล็กทรอนิกส์
ทั้งการรับส่งกันระหว่างนักเรียน ครูอาจารย์ ผู้บริหาร และบุคลากรทางการศึกษา
รวมทั้งการรับส่งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์กับหน่วยงานอื่นๆ ภายนอกอีกด้วย
4. เครื่องแม่ข่ายให้บริการจัดเก็บไฟล์และใช้งานเครื่องพิมพ์ร่วมกัน ( File/Printer Server )
เป็นงานบริการขั้นพื้นฐานในระบบเครือข่าย LAN ที่ช่วยลดการจัดเก็บข้อมูลที่ซ้ําซ้อน กระจัดกระจาย
ให้รวมอยู่ที่ศูนย์กลางเพียงจุดเดียวจึงสะดวกต่อการเข้าถึง ควบคุม บํารุงรักษาและสํารองข้อมูล
และเป็นการใช้ทรัพยากรร่วมกันได้อย่างคุ้มค่า เช่นการใช้เครื่องพิมพ์ร่วมกัน ใช้เนื้อที่จัดเก็บข้อมูลร่วมกัน เป็นต้น
5. ระบบสนับสนุน DNS Server, DHCP Server นอกจากงานบริการหลักๆ ดังกล่าวมาแล้ว
ระบบปฏิบัติการลีนุกซ์และซอฟต์แวร์โอเพ่นซอร์สยังสามารถทําห ้าที่ ด้านอื่นๆ
มากมายที่เป็นงานบริการที่อยู่เบื้องหลัง หรือเป็นโครงสร้างพื้นฐานของระบบเครือข่าย เช่น การทําหน้าที่เป็น DNS
Server เพื่อบริการชื่อโดเมนเช่นเดียวกับการอ้างอิง ชื่อเว็บไซต์ในระบบอินเตอร์เน็ต
การให้บริการแจกจ่ายคอนฟิกแก่เครื่องลูกข่ายและอุปกรณ์เครือข่ายโดยอัตโนมัติซึ่ง
ช่วยลดภาระการดูแลเครือข่ายแก่เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบ
ลงได้มากนอกจากนี้ยังมีเครื่องมือช่วยในการบริหารจัดการระบบ เครือข่ายอีกมากมายให้สามารถใช้งานได้
การที่จะนําระบบเครื่องบริการระดับแม่ข่ายต่างๆ ดังกล่าวมาใช้งาน สามารถทําได้โดยมีต้นทุนที่ต่ํามาก
เนื่องจากซอฟต์แวร์ลีนุกซ์ที่เผยแพร่อยู่ในปัจจุบัน จะอยู่ในรูปของซีดีรอมประมาณ 2 - 4 แผ่น
ซึ่งสามารถดาวน์โหลดหรือขอสําเนาได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย และภายในชุดโปรแกรมนี้จะมีโปรแกรมประยุกต์ต่างๆ
ที่กล่าวไปแล้วทั้งหมดให้ไว้ครบถ้วนสมบูรณ์พร้อมให้ใช้งาน ผู้ติดตั้งและปรับแต่งค่าการทํางานต่างๆ
สามารถเปิดบริการต่างๆ เพื่อใช้งานได้ทันที
เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และการสื่อสารเป็นสิ่งที่สําคัญต่อการพัฒ
นาต่อยอดทางนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษาในอนาคต
ผู้บริหารสถานศึกษาควรให้ความสําคัญทําความรู้จักกับเทคโ
นโลยีและเลือกใช้ให้เหมาะสมกับความพร้อมของสถานศึกษา
พร้อมทั้งคํานึงถึงการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างคุ้มค่าและเอื้อประโยชน์สูงสุดตามแนวการจัดการศึกษา
ซึ่งเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
